Stop met zelfontwikkeling, start met… niks

Hoeveel mensen ken jij die compleet tevreden zijn met zichzelf? Of ben jij het zelf misschien? Grote kans dat je er niet één kunt noemen. We zijn allemaal druk met dingen verbeteren aan onszelf: vaker op tijd komen, beter voor jezelf zorgen, assertiever worden, er beter uitzien… Kennelijk hebben we allemaal een beeld van hoe we zouden moeten zijn. En helaas komt dit voor de meeste mensen niet overeen met hoe we zijn.

Er is een hele industrie ontstaan rondom al die verbeteringen die we willen. We willen werken met passie, leven vanuit onze kern en het maximale uit onszelf halen. Trainers, coaches, therapeuten, maar ook diëtisten, sportscholen en plastisch chirurgen floreren ervan. En wij ‘probeerders’ lopen erop leeg, zowel in geld en tijd als in geluk. Alles om onszelf te bevrijden van die eeuwige zelfkritiek en onaangename gevoelens als faalangst, onzekerheid en verdriet. Omdat je niet bent ‘zoals het hoort’. Maar hoe is het als je ermee stopt om te streven naar die opgepoetste versie van jezelf?

Radicale acceptatie

Hoe zou het zijn als je je aandacht gaat richten op wat je doet, in plaats van wat je zou moeten doen? Niet op wat er mis is, maar op hoe het is. Op wie je bent in plaats van wie je zou moeten zijn. Probeer maar eens dit experiment om te voelen wat er dan gebeurt.

Pak pen en papier
Zet de stopwatch op 1 minuut
Schrijf zoveel mogelijk verbeterpunten op die je voor jezelf hebt.
Bijvoorbeeld op het gebied van je gedrag, hoe je omgaat met vrienden, familie, sociale contacten, werk studie, professionalisering, lichaams(beweging), social media, eten e.a.

Kijk naar de lijst. Misschien was je nog helemaal niet klaar in 1 minuut. Zeg eens tegen jezelf: ‘Er hoeft niets anders.’ Klinkt gek? Onwennig. Misschien merk je al dat het helemaal niet gemakkelijk is. Want wat gebeurt er als je stopt met jezelf te verbeteren, met aan jezelf sleutelen? Het is een risicovolle houding, die radicale acceptatie van je hele zelf.

Het voelt misschien alsof je je ‘project zelf’ (tot nu toe zonder einddatum) ineens in de prullenbak gooit. Alsof je het opgeeft en vanaf hier hulpeloos en schouderophalend mag zeggen: ‘Zo ben ik nou eenmaal!’. Is dat niet heel slap? Nou, nee. Eigenlijk is het nog best lastig, die acceptatie. Het volgen van weer een nieuwe training is waarschijnlijk makkelijker😊.

Voice Dialogue methode

Om deze levenshouding echt te kunnen omarmen, helpt het om naar jezelf te kijken op de manier waarop je dat volgens de methode Voice Dialogue zou doen. In de bestseller Ik (k)en mijn ikken maak je uitgebreid kennis met deze methode. Coaches die op deze manier werken, zeggen dat je niet één iemand bent, maar dat je allerlei subpersonen of ikken in je hebt die meer of minder op de voorgrond treden. Zie het maar als kanten van jezelf. Er is de vriendelijke kant van jou, maar ook de egoïstische kant. Je hebt vast een Harde Werker in je, maar misschien ook een Verwend Prinsesje. En geen van deze kanten is in zichzelf goed of fout. Ze horen gewoon allemaal bij jou. Dus ook al die kanten van jou die zorgen dat jij nog steeds geen picture perfect leven leidt. Misschien heb je wel een Zelfverbeteraar, een kant die nog een hoop aan jou wil verbeteren. Maar ook een nog sterkere Levensgenieter die helemaal geen zin in heeft in al die strenge regels die jij jezelf steeds oplegt.

Het managen van je subpersonen

En, geloof het of niet: al die kanten hebben het beste met jou voor. Ze zijn alleen misschien niet allemaal helpend in iedere situatie. Dus het is wel handig als je die kanten van jezelf die je nooit van dichtbij hebt willen of durven bekijken gaat erkennen en verwelkomen. En ze liefst ook een beetje leert ‘managen’. Gewoon, omdat ze ook een deel van jou zijn. Hoe heerlijk zou het niet zijn als je je innerlijke Angstige kent als een goede vriendin, en haar gerust kunt stellen vóór die spannende presentatie, in plaats van dat je tijdens je praatje ineens een enorme black-out hebt omdat zij het stuur overneemt? Die Angstige wil graag dat jij veilig bent, en probeert je te beschermen tegen het gevaar van in je eentje op een podium staan. Een mooi streven, maar even niet helpend als je tóch dat podium op moet. De meeste mensen zullen dus proberen om haar stem weg te drukken, maar ook zij wil uiteindelijk gehoord worden. Vergelijk het maar met het onder water houden van een voetbal in een zwembad. Dat kost een heleboel energie en aandacht. En hoe hard jij je er ook voor inzet, als je even niet superalert bent plopt die kant van jou die je verborgen wilde houden toch ineens met kracht boven water.

Het boek Verander niks

In het boek Verander niks van Karin Brugman lees je wat je kunt doen om te stoppen met jouw voetballen onder water te houden. Sterker nog, het is juist de bedoeling dat je al die kanten van jezelf opzoekt en gaat accepteren. Karin vertelt je dus niet wat je moet doen om een gelukkig, gezond of succesvol leven te leiden. Maar wel hoe je jóuw leven kunt leiden. Een bestaan dat een uitdrukking is van wie jij bent, van jouw persoonlijkheid, van alle kanten die er in jou bestaan.

Je leert hoe je persoonlijke vragen en dilemma’s kunt herformuleren door er met de bril van Voice Dialogue naar te kijken. Verander niks bevrijdt je niet van zelfkritiek of van onaangename gevoelens zoals faalangst, onzekerheid en verdriet. Het geeft je wel iets anders. Het leert je hoe jij een ware vriend kunt zijn voor alle verschillende en tegenstrijdige kanten in jezelf. En je zou trouwens jezelf ook nog wel eens kunnen verrassen: wie weet ben je veel creatiever, avontuurlijker of ondernemender dan je dacht… alleen wist je dat nog niet van jezelf omdat je nooit echt naar die kant durfde te kijken.

Moeilijkheden zijn draaglijker en vreugdevolle gebeurtenissen leuker met een vriend aan je zijde. Een vriend die van je houdt zoals je bent en waarbij je het gevoel hebt: er hoeft niets anders. Ik hoef niet anders te zijn.

En juist dat verandert alles.

- Deze blogpost is geschreven door Joke Carlier