Energiebalans: jouw energie op de weegschaal

Energievreters

Als je je op het einde van de dag op of moe voelt, dan is de kans groot dat je last hebt van te veel energievreters. Volgens coaches en trainers zijn dit de meest voorkomende energievreters op het werk: overbelasting, onderbelasting, verstoorde arbeidsverhoudingen, slechte arbeidsomstandigheden en -voorwaarden, en onvoldoende voldoening.

Privé kunnen kleine ergernissen je een hoop energie ontnemen, bijvoorbeeld rommel in huis, lawaai of files. Op de ene dag kun je dit soort ongemakken goed hebben, maar op andere momenten erger je je er groen en geel aan. Echt blij word je er nooit van.

Soms heb je te dealen met meer ingrijpende gebeurtenissen, zoals financiële problemen, ontslag, relatieproblemen, ruzie, verslaving, ziekte of een sterfgeval. Reken maar dat dit impact heeft op jouw leven en energie vreet. Ook positieve gebeurtenissen kunnen zo ingrijpend zijn dat ze stress veroorzaken. Alle veranderingen, positief of negatief, doen een beroep op je flexibiliteit en aanpassingsvermogen, zoals een huwelijk, geboorte, nieuwe baan of promotie.

Actie: elimineren

Je hebt niet altijd in de hand wat er op je pad komt en jouw energie opslurpt. Soms zijn het externe factoren en die zullen je blijven verrassen. Welke energievreters zul je moeten accepteren en relativeren? En waar kun je de regie wél pakken en korte metten maken met energievreters? Als je bijvoorbeeld een hekel hebt aan tuinieren, kun je jezelf afvragen of je dat wilt blijven doen of dat je gaat zoeken naar een mogelijkheid om die bezigheid uit te besteden.

Op het werk geldt hetzelfde. Als je een hekel hebt aan het schrijven van rapporten, dan is het handig om te kijken of iemand anders dit schrijfwerk kan overnemen in plaats van er alsmaar tegenop te zien, het uit te stellen en het ten slotte met tegenzin te doen. Het vergt zelfinzicht en enig organisatietalent, dat moeten stresscoaches en trainers je nageven, maar het resultaat is dat jij vaker bezig bent met activiteiten die bij je passen en dat levert een grote hoeveelheid positieve energie op.

Energiegevers

En dan nu het leuke gedeelte. Welke dingen doe jij het allerliefst, simpelweg omdat je er enthousiast en blij van wordt? Waar word je gelukkig van of moet je van glimlachen? Een inspirerende samenwerking? Knuffelen met je partner? Hoe meer energiegevers er in je werk en leven zijn, des te meer draagkracht je hebt om met de energievreters om te gaan. Zo simpel is het.

Als je werk goed past bij je talenten en interesses, kun je daar bijvoorbeeld heel veel energie van krijgen, zo lezen we in de vele coachboeken. Andere energiegevers op het werk zijn een prettige samenwerking met collega’s en leidinggevende, autonomie, een comfortabele werkplek, salaris en gunstige arbeidsvoorwaarden, en voldoende zingeving en inspiratie.

Privé kun je ontzettend opfleuren van een goede relatie, het gezinsleven, mogelijkheden om te bewegen en je hobby’s uit te voeren, je woning en woonomgeving, inspirerend vrijwilligerswerk, het maken van reizen, een fijne vriendenkring. Dat zijn zo’n beetje de belangrijkste energiegevers volgens stressexperts.

Actie: versterken

Om meer energie te krijgen en minder last te hebben van ongezonde stress is het van belang om de energiegevers te versterken, daar zijn alle stressexperts het over eens. Je moet er soms wel stevig voor in je schoenen staan. Zeker in een hectische baan of in een gezin met kleine kinderen kan het namelijk lijken alsof je geen keuze hebt. Er is altijd wel iets te doen en om tijd te winnen heb je de neiging om eerst de leuke dingen weg te strepen.

Eigenlijk is het een kwestie van zelfdiscipline. Je maakt een afspraak met jezelf voor een activiteit die jou goed doet. Dat plan je in in je agenda en daar houd je je aan. Die afspraak is net zo belangrijk als je huishoudelijke taken of een werkafspraak. Als iets echt belangrijk voor je is, ruim daar dan elke dag een half uur voor in. Of je het druk hebt of niet, dat half uurtje doe je wat je besloten hebt.

Wacht niet op die ene dag dat je vrij hebt, maar maak er een routine van. Je kunt proberen om in één keer een marathon te lopen, maar het werkt vaak beter om tien keer vijf kilometer te lopen.

Jouw energiebalans

Nu je je energiegevers en energievreters in kaart hebt gebracht, kun je ze een cijfer geven van 1 tot 10. Bij de energievreters geef je de meeste punten aan de dingen die het zwaarst wegen. Bij de energiegevers geef je de meeste punten aan de dingen die jij het allerliefst doet. Hoe ziet de balans er nu uit?

Een energiebalans vinden betekent altijd iets geven en iets nemen: tijd om te sporten ten koste van tijd om met een vriendin af te spreken, en het zoeken naar nieuw werk ten koste van de relatieve rust en zekerheid van je eigen baan. Jij bent de enige die kan bepalen wat voor jou de juiste balans is en hoe je die kunt vinden.

Balans betekent ook dat jouw inspanning en ontspanning met elkaar in evenwicht zijn. Tegenwoordig lopen werk en privé steeds meer en gemakkelijker door elkaar heen. Balans gaat om weten welke aspecten in je leven echt belangrijk voor je zijn en die voorrang geven. Meer balans is dus vaak een kwestie van de ongewenste dingen minder doen (overwerk, huishouding, zorgtaken, enzovoort) en meer tijd uittrekken voor de gewenste dingen.

Een geruststellende gedachte is dat zelfs als je niet helemaal in balans bent, meer inzicht in deze disbalans je al meer rust geeft. Weten waar de schoen wringt, is de eerste stap naar de oplossing.

- Dit is een artikel uit de luxueuze bookazineserie: Vandaag nog... en anders morgen!